Cafeïne kent verschillende effecten, zowel gewenste als ongewenste. Gewenste effecten kunnen op den duur zorgen voor ongewenste effecten (meer info over (on)gewenste effecten van cafeïne).

Cafeïne wordt om verschillende redenen gebruikt. Dit kan voor risico’s zorgen op zowel lichamelijk als psychisch (meer info over (on)gewenste effecten van cafeïne). Lees hieronder hoe je de risico's zoveel mogelijk kunt beperken. Wil je geen risico lopen? Gebruik dan niet.

Gebruik van drugs gaat altijd gepaard met risico’s. Als je toch wilt gebruiken, probeer de risico’s dan zoveel mogelijk te beperken. De onderstaande tips hebben betrekking op drugsgebruik in het algemeen.

• Gebruik alleen als je geestelijk gezond bent en lekker in je vel zit. Als je gebruikt om gevoelens van stress, angst, paniek, somberheid en dergelijke niet te willen voelen, loop je extra risico op het ontwikkelen van een verslaving.
• Als je ziek bent, een lichamelijke aandoening hebt of ongezond leeft, loop je meer risico op gezondheidsproblemen. Kijk ook eens bij effecten.
• Zorg dat je goed geïnformeerd bent over de (on)gewenste effecten en de risico’s op de lange termijn. Gebruik hiervoor objectieve informatie van websites zoals deze. Bedenk dat de ervaringen die anderen hebben niets zeggen over de effecten die jij gaat ervaren.
• Gebruik je medicijnen? Laat je dan goed informeren door je behandelend arts of apotheker. Gecombineerd gebruik van drugs en medicijnen kan zorgen voor ongewenste effecten.
• Gecombineerd gebruik van verschillende drugs kan leiden tot ongewenste effecten en extra risico’s.
• Ben je zwanger of geef je borstvoeding? Gebruik dan niet.
• Gebruik niet als je nog gaat deelnemen aan het verkeer!
• Gebruik niet tijdens je opleiding, je werk of in een andere situatie waarbij het onverstandig is om onder invloed te zijn.
• Je grenzen vervagen als je onder invloed bent. Gebruik een condoom en vrij veilig!

Tips rondom en tijdens gebruik cafeïne

• Probeer je te houden aan de algemene richtlijnen voor wat de hoeveelheid/ dosering betreft. Let wel: de effecten en de risico’s hebben niet alleen te maken met de dosering (meer info over de Zinbergtheorie)!
• Cafeïne heeft een stimulerend effect. Stimulerende middelen zorgen voor een snellere hartslag en een stijging van de bloeddruk. Heb je al problemen hebt met je hart- en vatenstelsel? Dan kan het (veelvuldig) gebruik van cafeïne zorgen voor hartritmestoornissen, hartkloppingen en een onrustig gevoel.
• Last van je darmen? Cafeïne heeft hier een negatief effect op.
• Problemen met in slaap vallen? Neem dan geen cafeïne voordat je naar bed gaat.
• Last van angst- en paniekklachten? Deze klachten kunnen toenemen bij een dosis boven de 400 mg.
• Ben je zwanger of geef je borstvoeding? Gebruik dan niet meer dan 200 mg cafeïne per dag.
• Combineer cafeïne niet met andere stimulerende drugs zoals cocaïne, amfetamine of XTC.
• Er zijn ook producten zonder of met een lagere dosering cafeïne verkrijgbaar (bijvoorbeeld koffie en cola zonder cafeïne).

Hoe lang een stof aantoonbaar is hangt af van hoe vaak, hoe lang en hoeveel je gebruikt. De afbraak varieert per persoon. Stoffen zijn langer aantoonbaar in urine en minder lang in bloed. De halfwaardetijd (de tijd dat de helft van de stof uit je lichaam is) van cafeïne is maximaal zo’n 24 uur. Er wordt echter niet gecontroleerd op de aanwezigheid van cafeïne in je bloed of urine.

Je bent niet van de ene op de andere dag verslaafd. Daar gaat een heel proces aan vooraf (meer info over het verslavingsproces).
Bij cafeïnegebruik kan in enkele gevallen tolerantie optreden. Denk bijvoorbeeld aan personen die nog een extra kopje koffie nemen om wakker te worden of te blijven. In lichte mate is sprake van geestelijke afhankelijkheid, in de zin van verlangen naar koffie of chocolade. Het is echter niet te vergelijken met een geestelijke verslaving bij andere drugs waarbij je de drang om te nemen niet (meer) kunt weerstaan. Als je bijvoorbeeld veel koffie drinkt en je mindert of stopt, dan kunnen ontwenningsverschijnselen optreden als snel geprikkeld zijn, vermoeidheidsklachten en hoofdpijn.

Cafeïne valt onder de Voedsel- en Warenautoriteit. In een liter frisdrank mag niet meer dan 350 mg cafeïne zitten. In de Warenwetbesluit Etikettering staat beschreven wat er op etiketten van levensmiddelen vermeld dient te worden. Het Voedingscentrum meldt dat:

• op flessen met meer dan 150 mg cafeïne per liter moet op het etiket het cafeïnegehalte in mg/100 ml staan vermeld
• op flessen met meer dan 150 mg cafeïne per liter moeten de meldingen ‘Hoog cafeïnegehalte’ en ‘Niet aanbevolen voor kinderen en vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven’ staan vermeld
• op het etiket van andere producten waaraan cafeïne is toegevoegd, moet het cafeïnegehalte in mg/100ml vermeld staan en de melding ‘Bevat cafeïne. Niet aanbevolen voor kinderen en zwangere vrouwen’
• voor voedingssupplementen wordt het cafeïnegehalte uitgedrukt per dagelijkse aanbevolen portie.

Er staan geen specifieke cijfers over cafeïnegebruik vermeld in de Nationale Drug Monitor.